Το Έξτρα Παρθένο Ελαιόλαδο Αργολίδας(Νέα Επίδαυρο, Δήμαινα, Λυγουριό) συλλέγεται από τους παραγωγούς ελαιολάδου με διάφορους τρόπους. Παλιότερα ο ελαιόκαρπος μαζεύονταν από τα δέντρα με τα χέρια και ρίχνονταν στο έδαφος ή σε κουρελούδες, από όπου και συλλέγονταν. Χρόνια μετά ακολούθησε το ελαιομάζεμα με τα χτένια, ενώ σήμερα υπάρχουν διάφοροι τρόποι συλλογής του καρπού της ελιάς. Συνήθως συλλέγεται μετά τον Οκτώβρη, ώστε ο καρπός να είναι ώριμος, για να πάρουμε το καλύτερο ποιοτικά και ποσοτικά λάδι.
Παραδοσιακός τρόπος:
Για πολλά χρόνια το μάζεμα του καρπού της ελιάς γινόταν με τα χειροκίνητα χτένια. Ο κορμός του κάθε δέντρου στρώνονταν περιμετρικά με τις λεγόμενες απλάδες (ειδικά πανιά μεγάλων διαστάσεων) και με ψηλές ξύλινες σκάλες που στηρίζονταν στους κορμούς και τα χοντρά κλαδιά, οι παραγωγοί έριχναν τον καρπό από τα πολύ ψηλά σημεία που δεν έφταναν με τα χτένια από το έδαφος.
Αμέσως μετά, ο καρπός που μαζεύονταν στις απλάδες, καθαρίζονταν πάλι με τα χέρια από τα μικρά κλαδιά και φύλλα που έπεφταν κατά την ρήψη (η διαδικασία ονομάζονταν φούντα, επειδή καθάριζε ο καρπός από τις μικρές φουντίτσες του δέντρου) και γινόταν η τοποθέτησή τους σε ειδικά 50άκιλα σακιά (σάκιασμα).
Το χτένι, το οποίο αποτέλεσε για πολλές δεκαετίες τον μοναδικό τρόπο ρήψης του καρπού (πολλοί παραγωγοί το χρησιμοποιούν ακόμα) είναι ευρεσιτεχνία του κ. Ξυπολιά από το Λυγουριό, παραγωγού της περιοχής μας, γεγονός που αποδεικνύει την αγάπη του τόπου για το προϊόν και την προσπάθεια για πρόοδο και ποιότητα.
Σύγχρονος τρόπος:
Σταδιακά, ο παραδοσιακός τρόπος ρήξης αντικαταστάθηκε με μηχανές τύπου «χτένια» ή «ράβδιστικές», γεγονός που βελτιστοποίησε τον χρόνο συλλογής και την ποσότητα ελαιοκάρπου ανά ημέρα, αλλά φυσικά έχουν το μειονέκτημα του καυσίμου της ηλεκτρογεννήτριας, του θορύβου και του βάρους που σηκώνει όλη την ημέρα ο χειριστής τους.
Οι μηχανές ρήψης καρπού είναι μακριές μεταλλικές ράβδοι, που η κεφαλή τους καταλήγει σε περιστρεφόμενα χτένια (ή ράβδους ή παρόμοια κατασκευή).
Το υλικό κατασκευής των χτενιών είναι ελαστικό για αποφυγή τραυματισμού του καρπού και τραντάζει τα κλαδιά της ελιάς καθώς το κινούμε ανάμεσά τους, με αποτέλεσμα να πέφτει ο καρπός.
Διαδικασία συγκομιδής στους ελαιώνες μας:
1. Αρχικά στο χωράφι απλώνουμε τα δίχτυα (ελαφρύτερο υλικό από τις απλάδες και ποιοτικότερο γιατί αερίζεται ο καρπός) γύρω από τον κορμό και την ακτίνα των ελαιόδεντρων που θέλουμε.
2. Χτενίζουμε τα κλαδιά της ελιάς με τα μηχανικά χτένια, ώστε να πέσει ο καρπός της ελιάς στα δίχτυα.
3. Αφού ολοκληρωθεί το ρίξιμο του καρπού, μαζεύουμε τα απλωμένα δίχτυα σε σωρό. ώστε να μεταφέρουμε τον καρπό της ελιάς για καθαρισμό από τα κλαράκια και τα φύλλα.
4. Ρίχνουμε τις ελιές πολύ προσεχτικά για να μην «τραυματιστούν» σε μια μεταλλική κατασκευή με πλέγμα που ονομάζουμε "κοσκινίστρα". Τρίβοντας με τα χέρια μας τα κλαράκια αφαιρούνται μαζί με το μεγάλο φύλλωμα που έπεσε κατά τη συλλογή του καρπού και οι ελιές πέφτουν καθαρές σε σακί, ώστε να είναι έτοιμες για το ελαιοτριβείο.
5. Στην συνέχεια τις βάζουμε σε ειδικά σακιά, συνήθως 50 κιλών και τις μεταφέρουμε με δικό μας αυτοκίνητο-φορτηγάκι στο ελαιοτριβείο, όπου και παρακολουθούμε - ελέγχουμε όλη τη διαδικασία από την αρχή μέχρι και την παραλαβή του λαδιού.